با احترام کامل به جناب موسوی، و اعلام اینکه من در حال حاضر از معتقدان به گردهمآیی در پشت سر ایشان هستم، معتقدم بهتر است کلمه «عدالت» در شعاری که اخیرا ایشان برای جنبش سبز ارائه کرده اند (آزادی، عدالت) یا با کلمهٔ «برابری» جایگزین گردد، و یا در کنار و بعد از آن به کار رود (آزادی، برابری، عدالت).
اگرچه هردو مفهوم برابری و عدالت مفاهیمی پیچیده هستند که بحث کامل و مفید آنها شاید تنها از متخصصان فلسفهٔ حقوق و سیاست ساخته باشد، اما حتی در سطحی نه چندان عمیق میتوان استدلال کرد که برابری ممکن است مفهومی مفید تر و روشن تر برای شعار شدن در جنبش مردمی ما باشد. بنا بر این، با توجه به توضیحاتی که در زیر میآید، من ترجیح میدهم به جای عدالت از «برابری» استفاده کنیم، اگرچه از دوستان دعوت میکنم تا اگر با استدلال من مخالفند یا در آن نقص و یا اشتباهی میبینند لطف کنند و اشاره کنند تا موضع خودم را تعدیل یا تصحیح کنم.
دلیل سادهٔ اینکه معتقدم «برابری» شعاری شایسته تر از «عدالت» میباشد این است که عدالت مفهومی اخلاقی و انتزاعی است که از یکسو ظرفی با محتوای ثابت نیست، و از سوی دیگر به دلیل همان کیفیت عدم ثبات، به راحتی قابل سوء استفاده توسط صاحبان قدرت میباشد.
«عدالت» مفهومی با محتوای ثابت نیست، چرا که این مفهوم همیشه و تنها «در متن»، و با رجوع به یک سیستم اخلاقی و قدرتی خاص قابل تعبیر میباشد، و بنا بر این با تغییر آن ساختار، مفهوم و معنای عملی عدالت نیز تغییر میکند. کما اینکه مثلا در سیستم اخلاق و قدرت و قانون اسلامی، اینکه زن یک دوم مرد حق ارث داشته باشد عین «عدالت» محسوب میشود، حال آنکه چنین مفهومی در اغلب سیستمهای اخلاقی و قانونی دنیای حال حاضر با هیچ میزان عقلی و عرفی جور در نمیآید و قابل قبول نیست.
اما از سوی دیگر، و به دلیل همین شناور بودن مفهوم عدالت، این معنا همیشه و به راحتی مورد سوء استفاده صاحبان قدرت قرار گرفته و میگیرد. مثلا توجه کنید که دولت احمدی نژاد نیز یکی از محورهای عمل خود را، ازهمان روزهای آغاز، اجرای «عدالت» اعلام کرده بود و هنوز نیز همان ادعا را دارد، و دلیل اینکه نمیتوان در یک بحث منطقی دولت احمدی نژاد یا معتقدان به بر حق بودن وی را به باطل بودن این ادعای وی قانع کرد این است که با توجه به سیستم اعتقادی/اخلاقی که ایشان به ان معتقد هستند، رفتارها و تصمیمات سیاسی و اجتماعی دولت احمدی نژاد عین عدالت محسوب میشوند.
مفهوم «برابری»، اما، مفهومی است که بسیار ساده تر خود را به قضاوت علمی و محاسبه یا به قول معروف بررسی «ابژکتیو» میسپارد. برابری، آنچنان که در بحثهایی به قدمت قرون شرح و بسط شده، به مفهوم اطلاق یکسان قوانین به تمام اعضای یک جامعه و عدم وجود هرنوع تبعیض و تفاوت به هر دلیل، در مقابل قانون است. به عبارت دیگر، اگر مثلا موضوع برابری را به مثال زنان و سهم ارث اطلاق کنیم میبینیم که هیچ تعبیر و تعریف و تحریفی نمیتواند ادعا کند که زنی که یک دوم برادرش از پدر میراث میرد با آن برادر «برابر» است.
همانطور که عرض شد هردوی این مفاهیم البته میتوانند بسیار پیچیده و غامض شوند، بخصوص اگر گیر فلاسفه و یا سیاستمداران بیافتند، اما اجازه بدهید به همین بحث سطحی قناعت کنم و این توصیه را تکرار، که ضمن احترام کامل به جناب میرحسین موسوی، و ضمن اعلام اینکه من در حال حاضر از معتقدان به گردهمآیی در پشت سر ایشان هستم، معتقدم بهتر است کلمه «عدالت» در شعاری که اخیرا ایشان برای جنبش سبز ارائه کرده اند را با کلمهٔ «برابری» جایگزین یا در کنار آن استفاده کنیم.
اگرچه هردو مفهوم برابری و عدالت مفاهیمی پیچیده هستند که بحث کامل و مفید آنها شاید تنها از متخصصان فلسفهٔ حقوق و سیاست ساخته باشد، اما حتی در سطحی نه چندان عمیق میتوان استدلال کرد که برابری ممکن است مفهومی مفید تر و روشن تر برای شعار شدن در جنبش مردمی ما باشد. بنا بر این، با توجه به توضیحاتی که در زیر میآید، من ترجیح میدهم به جای عدالت از «برابری» استفاده کنیم، اگرچه از دوستان دعوت میکنم تا اگر با استدلال من مخالفند یا در آن نقص و یا اشتباهی میبینند لطف کنند و اشاره کنند تا موضع خودم را تعدیل یا تصحیح کنم.
دلیل سادهٔ اینکه معتقدم «برابری» شعاری شایسته تر از «عدالت» میباشد این است که عدالت مفهومی اخلاقی و انتزاعی است که از یکسو ظرفی با محتوای ثابت نیست، و از سوی دیگر به دلیل همان کیفیت عدم ثبات، به راحتی قابل سوء استفاده توسط صاحبان قدرت میباشد.
«عدالت» مفهومی با محتوای ثابت نیست، چرا که این مفهوم همیشه و تنها «در متن»، و با رجوع به یک سیستم اخلاقی و قدرتی خاص قابل تعبیر میباشد، و بنا بر این با تغییر آن ساختار، مفهوم و معنای عملی عدالت نیز تغییر میکند. کما اینکه مثلا در سیستم اخلاق و قدرت و قانون اسلامی، اینکه زن یک دوم مرد حق ارث داشته باشد عین «عدالت» محسوب میشود، حال آنکه چنین مفهومی در اغلب سیستمهای اخلاقی و قانونی دنیای حال حاضر با هیچ میزان عقلی و عرفی جور در نمیآید و قابل قبول نیست.
اما از سوی دیگر، و به دلیل همین شناور بودن مفهوم عدالت، این معنا همیشه و به راحتی مورد سوء استفاده صاحبان قدرت قرار گرفته و میگیرد. مثلا توجه کنید که دولت احمدی نژاد نیز یکی از محورهای عمل خود را، ازهمان روزهای آغاز، اجرای «عدالت» اعلام کرده بود و هنوز نیز همان ادعا را دارد، و دلیل اینکه نمیتوان در یک بحث منطقی دولت احمدی نژاد یا معتقدان به بر حق بودن وی را به باطل بودن این ادعای وی قانع کرد این است که با توجه به سیستم اعتقادی/اخلاقی که ایشان به ان معتقد هستند، رفتارها و تصمیمات سیاسی و اجتماعی دولت احمدی نژاد عین عدالت محسوب میشوند.
مفهوم «برابری»، اما، مفهومی است که بسیار ساده تر خود را به قضاوت علمی و محاسبه یا به قول معروف بررسی «ابژکتیو» میسپارد. برابری، آنچنان که در بحثهایی به قدمت قرون شرح و بسط شده، به مفهوم اطلاق یکسان قوانین به تمام اعضای یک جامعه و عدم وجود هرنوع تبعیض و تفاوت به هر دلیل، در مقابل قانون است. به عبارت دیگر، اگر مثلا موضوع برابری را به مثال زنان و سهم ارث اطلاق کنیم میبینیم که هیچ تعبیر و تعریف و تحریفی نمیتواند ادعا کند که زنی که یک دوم برادرش از پدر میراث میرد با آن برادر «برابر» است.
همانطور که عرض شد هردوی این مفاهیم البته میتوانند بسیار پیچیده و غامض شوند، بخصوص اگر گیر فلاسفه و یا سیاستمداران بیافتند، اما اجازه بدهید به همین بحث سطحی قناعت کنم و این توصیه را تکرار، که ضمن احترام کامل به جناب میرحسین موسوی، و ضمن اعلام اینکه من در حال حاضر از معتقدان به گردهمآیی در پشت سر ایشان هستم، معتقدم بهتر است کلمه «عدالت» در شعاری که اخیرا ایشان برای جنبش سبز ارائه کرده اند را با کلمهٔ «برابری» جایگزین یا در کنار آن استفاده کنیم.
4 نظرات:
tosiee khobist,deghate nazare shomA ghAbel taghdi.amA man tarjih midaham 2 vAjeye (edAlat) va (barAbar) ham rah va movAzi Avardeh shavad.har kodAm az iyn 2_vajeh mafAhime moyani rA orfan dar nazare mokhAteb,tadAei mikonad.bA sepAs,,,sabz va bahAri bAshid
از یک نظر حق با شماست شعار برابری می تواند یک مشوق قوی برای فعالیت بیشتر زنان درجنبش باشد اما ممکن است زیاد مورد قبول جامعه ی نسبتامرد سالار ایران واقع نشود
سلام، حرفت درست، اما آقای موسوی خیلی هم به برابری که مقوله ی ساده و قابل فهمی برای همه هست، معتقد نیست. جون در صحبت های تازه اش با گروه خط امام مجلس از طرح دو باره رد قانون نظارت استصوابی یواشکی خود داری کرد. از طرفی نظراتی که مخالف ایده هایش باشند در سایت کلمه منعکس نمی کند. فحش ها را منعکس نمی کند ولی اگر به گوشه ی اعتقاداتش بر بخورد، تر جیح می دهد منعکس نکند. این ها همه دلیل است بر این که ایشان چرا از واژه های گنگ استفاده می کند نه از واژه هایی ساده و قابل فهم برای همه.
شعار جنبش "آزادی برابر" است به این سایت سری بزن
www.criticalpraxis.blogspot.com
ارسال یک نظر